Wat is de impact van het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek?

Inmiddels hebben vrijwel alle deelnemende politieke partijen hun conceptverkiezingsprogramma bekendgemaakt. Hieruit blijkt dat de woningmarkt meer dan ooit een centrale rol gaat spelen tijdens de verkiezingscampagne. Steeds meer partijen spreken zich ook uit over de hypotheekrenteaftrek, zoals GroenLinks/PvdA en het CDA. Deze partijen willen de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen. De oproep om dit belastingvoordeel stap voor stap af te schaffen is niet nieuw, maar wat betekent dit voor potentiële kopers? De Hypotheker heeft de impact hiervan berekend aan de hand van het gemiddelde hypotheekbedrag. 

Gemiddelde huizenkoper heeft nu nog maandelijks € 428 voordeel van hypotheekrenteaftrek

Een gemiddelde hypotheek voor de aankoop van een woning bedraagt in de maand augustus € 357.796. Om deze gemiddelde hypotheek te verkrijgen is er een gezamenlijk inkomen van ca. € 77.500 nodig. Bij tweeverdieners moet bijvoorbeeld € 31.000 nog bovenop een modaal salaris van € 46.500 komen. Bij de berekening zijn we uitgegaan van een annuïtaire lening met een 10-jaars rente met NHG van 3,7 procent. De bruto lasten in het eerste jaar bedragen € 1.645, de netto lasten zijn € 1.217 dankzij het voordeel van de hypotheekrenteaftrek (€ 428). 

Ook hebben we berekend wat het voordeel is na 10 jaar, aangezien bij deze hypotheekvorm de verhouding tussen rente en aflossing wijzigt gedurende de looptijd. Na verloop van tijd los je meer af en betaal je minder rente waardoor de netto maandlasten stijgen, óók met hypotheekrenteaftrek. In het 10e jaar bedragen de bruto lasten nog steeds € 1.645, de netto lasten zijn dan opgelopen naar € 1.309. Hierdoor heb je nog steeds een voordeel van € 336 aan hypotheekrenteaftrek. Na 15 jaar is het fiscale voordeel afgenomen naar € 270. 

Wat is het fiscaal voordeel bij een hypotheek van € 357.394?

Annuïteiten hypotheek € 357.394, rente 3,7 procent, hypotheekrenteaftrek afbouw 

Wat zijn de mogelijke effecten van de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek?

Mocht het daadwerkelijk komen tot een afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, zal dit geleidelijk verlopen. Op welk tempo dit zou zijn is nog onduidelijk: verschillende partijen stellen verschillende trajecten voor. GroenLinks-PvdA denkt aan een afbouw in acht tot twaalf jaar, het CDA wil het stap voor stap afbouwen met een lange transitieperiode en De Nederlandsche Bank suggereert twintig jaar. Dat betekent dat voor huiseigenaren de lastenstijging vrij beperkt blijft. Daarnaast zal het nieuwe kabinet op het gebied van belastingen en inkomensbeleid andere keuzes gaan maken, bijvoorbeeld met een verlaging van de inkomstenbelasting waardoor de impact voor huizenbezitters minder groot zal zijn. 

Voor starters en doorstromers zullen de effecten dubbel zijn. Aan de ene kant nemen de maandlasten toe omdat het fiscaal voordeel van de hypotheekrenteaftrek wegvalt. Aan de andere kant wordt er verwacht dat de betaalcapaciteit van kopers gaat dalen. Dat zorgt er weer voor dat de huizenprijzen minder hard stijgen en misschien dat ze zelfs stabiliseren. Starters en singles krijgen hierdoor relatief meer kans op de woningmarkt.

Ook zijn de lonen het afgelopen jaar sterk gestegen, waardoor de afschaffing niet meteen een grote klap voor de koopkracht hoeft te betekenen. Hierbij zullen starters de gevolgen wel sterker gaan voelen dan huiseigenaren die al langer een hypotheek hebben. Veel huiseigenaren profiteren nog van een lage rente, waardoor het effect van de hypotheekrenteaftrek sowieso lager is dan bij starters die onlangs een hypotheek afsloten met een rente van ca. 4 procent.